Friday, June 29, 2007

Нутгаа саналаа...

Блог дээрээ юу ч бичмээргүй... Тэгсэн атлаа бичмээр
Ойрдоо сэтгэл санаа тавгүй, бие маань жаахан өвдөөд... их л сонин өдрүүд болж байна Өвдөж ядаж байхад минь эз нь таарсан юм шиг хүмүүс амралтанд явъя гээд, мэдээж амралтанд явж байгаа хүмүүс сайхан тоглож наадан, ярьж хөөрөхөөс гадна пиивдэж таараа Гэтэл хоёр пийвний пян даахгүй хүн бусдадаа гай болоод яахав гэж бодож гүрийгээ л...
Ажлын ачаалал арай гайгүй болсон хэдий ч дараагийн дугаар дөхчихсөн... Болгоно доо Ийм том болчихоод нялх хүүхэд шиг гэрээ, бас нутгаа санаад л байх юм....
Миний нутгийн салхи зуун цэцэгсийн үнэртэй
Мэлмэрүүлэнхэн уйлмаар зүүдэн сарьдаг уулстай....
Хотын хар халуунд гадуур алхаж явахад хол нутгийн минь сэрүүн салхи зүрх сэтгэлд амтагдаад нутгаан би яасан их сананам бэ? Өдийд буйд хөдөөгүүр бороо цас холилдож орчихоор тийм л сэрүүхэн Алтай даа миний нутаг...
Зиа зиа....

Friday, June 22, 2007

Яах вэээээээ

БИ ХОЛ ОО ЯВЛАА....

Хүмүүсээ, баяртай.....

Би холооооо явлаа Хэзээ нэгэн цагт заавал эргэж ирнэ :-)

БИ ХОЛ ОО ЯВЛАА....

Хүмүүсээ, баяртай.....

Би холооооо явлаа Хэзээ нэгэн цагт заавал эргэж ирнэ :-)

Thursday, June 21, 2007

БАЯРЛАЛАА

Сэтгэл сэргээж, урам хайрласан халуун дулаан үгийг хэн нэгэнд дандаа хэлж байгаарай Үнэхээр сайхан байдаг юм шүү Тийм болохоор өнөөдөр би хэдэн хүнд баярласнаа илэрхийлэхээр шийдлээ Бүр нэрээр нь жагсаачихдаг юм бил үү :-)

Учир нь эдгээр хүмүүс миний одоо гаргаж байгаа дугаарт хамгийн үнэтэй зөвлөгөөг өгч, мэдлэг олгож, тархин дахь эд эсийг минь сэргээж байлаа Зун болж хүмүүс бүгдээрээ л амралтын байдалд ордог учраас тэдний амралтыг үр бүтээлтэй өнгөрөөх, дурсамжтай, хөгжилтэй аялал хийхэд нь туслах зорилгоор "Танд сонирхуулах тансаг арван байгаль"-ийг танилцуулж, хаагуур аялбал боломжтой талаар дугаараа бэлтгэж байгаа юм л даа Гэтэл би гэдэг хүн ямар ч ашиггүй тэнэж үзсэнээс биш эх орныхоо сайхан байгаль, газар ус, түүнд хүрэх замуудын талаар ногоон нойл юмсанжээ :-) Гэтэл доор нэр нь дурдагдаж байгаа хүмүүс их ажлынхаа хажуугаар надад зөвлөж, тусаллаа Та нартаа маш их баярлалаа Та нарын минь энэ мэдээлэл, энэ зөвлөгөөний ачаар миний Монголын олон гэр бүл, найз нөхөд, хамт олон эх орноо танин мэдэж, аялах байх аа

Бүрэнбадрахтаа зураг олж өгсөнд, мангартаад сууж байхад минь маршрутуудын зөв чигийг хэлж өгсөнд баярлалаа

Бадамсамбуу ахдаа баярлалаа Ярилцлага өгсөнд, аймшгийн их ажлын хажуугаар санаа оноогоо хэлж, хаа байсан шөнийн тэг цаг өнгөрч байхад ажил дээр ирж зөвлөгөө өгсөнд үнэхээр их баярлалаа

Болд - Эрдэнэ ахдаа чин сэтгэлээсээ баярлалаа Өглөө эрт очно гэж худлаа хэлчихээд бүр үд өнгөрсөн хойно очиход минь ажил ихтэй байсан ч маш их мэдээлэл өгч, маршрут бүрийн км, зайг хэлж өгсөнд.... Дүү нь урд орой нь зүрх өвдөөд, бас нэлээн оройтож унтсан болохоор өглөө босож дийлээгүй юм аа

Сараа найздаа баярлалаа Монголын авто замын газрын зураг олж өгсөнд Бас бүх юман дээр сэтгэл зүрхээрээ хамт байж дэмжсэнд үнэхээр их баярлалаа

Хамт ажилладаг бас нэг Сараа найздаа баярлалаа Интернэтээ унтраалгүй явж байгаад...

М Си Эс-ийн Гансүх ахдаа, Монгол турс экспидишн компанийн хамт олон болон Манлайдаа, Монгол телевизийн сэтгүүлч, програмын албаны дарга Золжаргал найздаа, сэтгүүлийн нийтлэл дэх үг үсгийн алдааг засахад тусалсан Давка, Дээгий, Баяраадаа, маш олон хүнтэй уулзаж зөвлөгөө мэдээлэл авч хөдөлмөрлөж байгааг минь мэдрээгүй ч сайн дугаар гаргаасай гэсэндээ намайг "чангалж" байгаа ерөнхийлөгчдөө, аяллын чиглэлээр үнэтэй зөвлөгөө өгсөн бүх хүнд баярлалаа


Ёооох, ёох... Сэтгэл их уужирч байна, Нээрээ хүмүүст ингэж талархаж байвал өөрт хүртэл эерэг сайхан юм байна шүү

Хүмүүс ээ, надад урам хайрла
Хүсэл зоригийг минь бадраах халуун дулаан итгэл хайрла... гээд байдаг ш тээ тэрэн шиг л...

Хүмүүс ээ, урам хайрласанд баярлалаа
Хүсэл зоригийн минь үнэлсэнд баярлалаа
Хүлээгээд цөхөрч байгаа уншигчдаасаа хүлцэл өчье
Хүнд хэрэгтэй дугаар гаргаад бэлэг барина аа гэж...

Та нартаа амжилт хүсье

УУЧЛААРАЙ... САРАНГИЙН ДУУРИЙГ ҮРГЭЛЖЛҮҮЛЭХЭЭ БОЛИЛОО, ЭЗЭН НЬ МЭДЧИХЭЭД ДУРГҮЙЦЭЭД БАЙНА АА

"Сарангийн дуурь"-ийг би нэг найзынхаа амьдралаас сэдэвлэн, бага зэрэг өөрчлөөд бичсэн юм Тэгсэн чинь мань хүн надад гомдоод сүйд болов Болихоос Сайн найзтайгаа үлдсэн нь дээр юм шиг байна :-) Та нар минь уучлаарай Гэхдээ нэгэнт иймэрхүү төрлийн юм бичих хүсэл байгаа болохоор онцолж хэн нэгний биш одоо үед амьдарч байгаа залуусын тухай туужирхуу түүх бичнэ ээ

Тэдний алдаа оноо, зовлон жаргал, амьдралд хандах хандлага ер нь л бүхнийг та мэдэрч, ойлгож, уншаарай

Бүхэл бүтэн нэг үе солигдчихсон, хүн чанараа алдаж байгаа, ёс зүйгээ гээж байгаа хэмээн ад үзэгддэг тэр залуусын хүсэл зорилго бас ямар агуу болохыг та анзаарна аа

Сэтгүүлийнхээ зургаадугаар сарын дугаараа гаргачихаад өдөр бүр нэг бичлэг нэмнэ ээ
Арай дэндүү байгааг мэдээд байгаа хэрнээ өмнөх ажлаа амжихгүй юм, сонин....

Бяцхан нууц задлахад амьдралынхаа хамгийн оргил үе дээрээ яваа нэгэн сайхан бүсгүйн эргэн тойрон дахь түүхийг бичээд эхэлчихсэн байгаа, Жаахан янзалж байгаад оруулахгүй бол утга санаа нь давхцаад, ойлгомжгүй болох гээд байна।
Бас нэг бэрхшээлтэй зүйл нь баатар бүрийн нэрийг өөрчилж оруулах ядаргаатай юм аа :-) Өөрчлөхгүй гэхээр бас болохгүй, Уг нь ч заримыг нь нэрээр нь бичиж, зохиолын гол баатрын амьдралд ямар их гай болж байгааг нь мэдрүүлмээр байна л даа। Даанч тэд ойлгох эсэхэд эргэлзэж байна....гэх мэтчилэн толгой эргүүлсэн зүйл зөндөө л байна, ямар ч байсан л бичнэ, дүүрсэн хэрэг :-)

За ирэх долоо хоногт уулзацгаая...

Sunday, June 10, 2007

БАС НЭГ ЗУРАГ....



Өнгөрсөн намар төрийн соёрхолт, их найрагч Бавуугийн Лхагвасүрэнтэй танилцах завшаан тохиолдсон маань энэ Гадаадад суугаа эх орноо гэх сэтгэлтэй олон монголчуудыг нэгтгэсэн "Цахим өртөө холбоо" хэмээх байгууллага их найрагч бид хоёрыг Хан Паласын энэ өргөөнд золгууллаа Монголчуудын маань ажил амьдрал дээшлэн дэвжээсэй Хурай, хурай, хурай....

САРАНГИЙН ДУУРЬ

Галав юүлж байна уу гэлтэй халуун салхи босож, тэнгэрийн бүүдгэр өнгөнд сэтгэл хүртэл жихүүцэм зуны өдрүүд үргэлжилсээр Саран бүсгүй нэгэн хувийн байгууллагад ажилладаг бөгөөд эх эцэг нь төрийн албан хаагч жирийн нэгэн айлд өсөж хүмүүжин эдүгээ нас гуч нэгэнт шүргэжээ Гурван жилийн өмнө учирсан хайр нь амьдрал болж цэцэглэсээр, Сарангийн ажил үйлс нь өөдрөг явна Гэхдээ тэр их этгээд бүсгүй Этгээд гэхийн учир нь амьдралын утга учир хийгээд хүн чанар, хорвоогийн сайхан муухайг эргэцүүлж, жирийн зүйлийг дэндүү утга гүн болгож эргэцүүлдэг тэр ухаан гэх юм уу сэтгэл ч гэх юм уу тэр мэдрэмжийг эмээ нь оюун санаанд нь босгож өгөөд орчлонгоос халин оджээ

Ороо бусгаа нийгэмд амьдарч байгаа хэдий ч тэрбээр хүн чанараа алдаагүйдээ өөрөөрөө бахархавч, үе тэнгийнхэн нь хамт ажиллаж байгаа бүсгүйчүүдтэй харьцуулахаар дэндүү гэнэн ч юм шиг тэнэг ч юм шиг харагддагаа бодож бухимдах үе зөндөө гарна Сарангийн ажил мундахгүй их Гэвч тэр өнөөдрийг хүртэл шантарч буцаж байсан удаагүй Туршлага нимгэн, залуу насны эрхээр алдаж онож байсан зүйл олонтаа ч алдаагаа давтахгүйг хичээн яваа энгийн л бүсгүй Нөхөр нь түүнд хайртай, бас халамжтай Гурван жил амьдран буй энэ хугацаанд тэр хоёрт ярьсан төлөвлөсөн зүйл их бий бөгөөд ямартаа ч буруу аргаар, буруу зүйл хийхгүйгээр л явахсан гэсэн хүслийн цэг нь нэг газарт огтлолцдог болохоор Сүрэнгийн сэтгэл тайван Харин сүүлийн үед тэр хүмүүс ямар хачин байдгийг, ер нь ямар их сонин болсныг илт анзаарч эхэлжээ

..... Нэгэн өдөр Саран хуучны танилтайгаа тааралдлаа Тэрбээр Сарангийн ажил амьдрал тэгш явааг дуулаад баяр хүргэсэн атлаа - Хүүхдээ хурдан гарга аа гээд ширүүлхдэг байгаа Бид хоёрт төлөвлөсөн зүйл бий гэсэн Сарангийн үгийг даанч нэг тоох шинжгүй Яриаг нь дүйвүүлээд удалгүй тэд салж явцгаалаа Орой нь Сарангийн нөхөр Төмөр гэртээ ирээд ярьж байна Манай ажлын залуу: - Саранд чи хүүхэд хийж өгч чадахгүй байгаа бол би хийгээд өгөх үү гэж байна Уур хүрсэн ч би юм дуугараагүй ээ гэлээ Саран дотроо ханийгаа өрөвдөвч юу гэж хэлэхээ мэдсэнгүй Тэр хоёр оройныхоо хоолыг идчихээд буйдан дээр тэврэлдэн чимээгүйхэн хэвтлээ Зурагтаар явж байгаа нэвтрүүлэг нэгэнт сонин биш болжээ Утас гэнэт дуугарлаа Саранд гэнэт "Бас л хүүхдийн тухай яриа..... битгий ийм зүйл болоосой" гэсэн бодол төрлөө Хорвоо даажигнахаа хүрвэл хэнээр ч заалгахгүй нь ойлгомжтой Сарангийн ээж ярьж байна "Миний охин сайн уу, Ээж нь өнөөдөр дэлгүүр хэсэж яваад хүүхдийн хөөрхөн бойтог хараад...." Бие муу байна , дараа яръя ээж ээ..... Саран бодлоо: "Хэнээс ч гуйж царайчлахгүйгээр энэ амьдралаа болгож яваа Өдий болтол хэнд ч муу санаагүй явж л байна Ханьтайгаа төлөвлөсөн зүйл зөндөө бий Гэтэл хүмүүст бидний яаж амьдрах нь хэзээ хүүхдээ гаргах нь ямар хамаа байна аа.....
Монголчуудын хамгийн муухай, муу зан хэний ч хамаагүй амьдралд оролцдогт байдгийг Саран ганцаараа л мэдэрсэн гэж үү....


..... Дараагийн өдөр Сарангийн ажлынхан амралтанд явахаар болжээ Дор бүрнээ л хувийн бэлтгэлээ хийцгээж, өвөл хаврын их ядаргаагаа гаргах хүсэл хүн бүрийн сэтгэлээс ургасан сайхан өдөр байлаа Сарангийн хэлтэс арваад ажилтантай Ихэнх нь эрчүүд бөгөөд гурван бүсгүйдээ тэд жигтэйхэн сайн Дандаа залуус учраас ажлын бүтээмж ч өндөр Ингээд амралтанд явах унаа тэргээ хэрхэн яаж зохицуулахаа ярьцгаав Зарим нь эхнэртэйгээ, найз бүсгүйтэйгээ явмаар байна л гэнэ Дарга нь тэдний хүслийг хориогүй нь их таалагджээ Төмөр ажлаар хөдөө явчихсан байгаа болохоор Саран яахаа мэдэхгүй хүмүүсийн ая занг харж суулаа За тэгээд хэлтсийнхээ гурван бүсгүйд партнёр олж өгөх нэр төртэй даалгавар хүлээж авсан Саруул үүргээ их сайн биелүүлжээ Гэтэл юу болсон гээч? Яг энэ үед Саран руу нэгэн залуу утасдсан нь оюутан ахуй цагийнх нь сайн найз, сураг тасраад нэлээн удаж байгаа Наст байлаа Мэнд усаа мэдэлцэв, уулзаж буу халах уу гэхээр нь амралтанд явж буйгаа хэлсэнд хүргэж өгье гэсэн Настын үгийг Саран уухайн тас хүлээж авлаа Хүнээр хүн олуулсанд орвол өөрөө партнераа олсон нь нэр хүндтэй санагдсан Сарангийн бодлыг хэн яахин таах билээ
Хажуу хэлтсийн Долгор гэх хов живэнд сүрхий дуртай шар хүүхэн орж ирээд - За гурван бүсгүйдээ залуус олов уу гэх тэр агшинд яагаад ч юм Сарангийн омголон ааль хөдөлж - Олуулдаггүй юм аа Өөрсдөө олоод ирдэг юм байхгүй гэж хэлж орхисноо ч мэдэлгүй өнгөрсөн хойно нь амаа жимийлээ Ам алдвал барьж болохгүй хойно яая гэхэв Долгорын нүд илт сэргэж алив тэр залууг чинь харъя гээд салахгүй шинжтэй....
Цаг ч болж хүмүүс ч уван цуван явцгааж эхэллээ Амнаасаа болсон Саран Долгорыг яахаа мэдэхгүй аан уун гэж байтал Наст гадаа нь ирээд залгалаа Үүргэвчээ аваад Саран гарахаас өөр арга байсангүй Долгор араас нь гарах гэтэл тэр гэнэт уурлаж - Чиний таних хүн биш ээ... Яагаад дагаад байгаа юм бэ , болиоч хэмээн хэлчихээд уурласнаас болж савласан зүрхээ даран хаалга руу дөхөв Долгор харин энэ хоромд ичиж зовомгүй аашилж буйгаа мэдсэнээ ухаарсан бололтой, гэвч мөчөөгөө өгөхгүй гэсэн богино ухаандаа хөтлөгдөн "За би орлоо Таньдаг хүн байх юм бол очсоны чинь дараа онигоонд хийнэ шүү" гэдэг байгаа Саранд хэлэх үг олдсонгүй...

Энэ бол болсон явдал, Энэ бол өнөөгийн Монголын нийгэмд амьдарч буй залуусын дотор өрнөж буй "жүжиг" Сарангийн амьдрал өөрийнх нь өөдрөг хүсэл мөрөөдөл шиг уртаас урт бөгөөд амьдралын энэ жүжиг ч бас цахим ертөнц дэх хуудсаар дамжин үргэлжлэн хүрсээр байх болно
Сайн явах санааных гэдэг алт шиг сургаалийг санан санан амьдарсан Сарангийн амьдралын түүхийг та заавал уншаарай.....

Wednesday, June 6, 2007

Гадаа ямар аймаар халуун байна аа өнөөдөр... Ёстой аймшигтай। Ажил ихтэй өдрүүд өнгөрөв। Нэг найзтайгаа цуг өдөр Туул голын эрэг дээр очсон чинь үнэхээр гоё байна। Даанч тав алхаад л хүмүүс। Нөгөө ширгэх дөхөж байгаа гол маань булингартай хэрнээ мөчөөгөө өгөхгүй цоглохон урссаар। Сэтгүүлч Ж। Мягмарсүрэнгийн "Долоо дахь хөхний гавар буюу Амьтны тухай өгүүллэгүүд" номонд "Туул маань Дууль болох нь" нэртэй нийтлэл байгааг та нар уншаад үзээрэй। Ядаж л хог новшоо голын эрэг дээр хаяхгүй байж хэвшихсэн монголчуудаа। Хөгжил хогоо хаана хаяхаас, бидний жаахаан үйлдлээс эхэлнэ шүү дээ। Нээрээ хог гэснээс манай сэтгүүлд хог хаягдлыг хэрхэн зөв ашиглах талаар нэг нийтлэл гарсныг та бүхэндээ хүргэе

ÕÎÒÛÍ ÀÃÀÀÐÛÍ ÁÎÕÈÐÄËÛÃ ÁÓÓÐÓÓËÀÕ ÀÐÃÀ ÇÀÌÓÓÄ

Õîã òýýâýðëýëò, áîëîâñðóóëàëòûí ìåíåæìåíòèéã áèé áîëãîõ íü

“Ïðîì Ñåðâèñ” ÕÕÊ-èé çàõèðàë, Ä।Áÿìáàà:Îäîî Óëààíáààòàð õîòîä àëáàí ¸ñíû òîîãîîð 836।000 õ¿í àì îðøèí ñóóæ, æèëä äóíäæààð 300-320 ìÿíãàí òîíí õóóðàé õîã õàÿãäàë ãàðãàæ áàéíà. Ýäãýýð õîã õàÿãäëûã òýýâýðëýõýä 276 ìàøèí ìåõàíèçì øààðäëàãàòàé áîëîâ÷ îäîîãîîð 150 ãàðóé ìàøèí ë àæèëëàæ áàéíà. Èéíõ¿¿ Ẻãíºð¿¿ëñýí õîãîî ͺºö êîìïàíè äàðæ áóëàõ àðãààð ë áèä õîãîî çàéëóóëæ áàéíà. Ýäãýýð õîãèéã 纺æ, òýýâýðëýõ, áóëàõ çàðäàëä ãýð õîðîîëëîîñ æèëä 171 ñàÿ, îðîí ñóóöíû èðãýäýýñ 399 ñàÿ, áàéãóóëëàãà àæ àõóéí íýãæ¿¿äýýñ 533 ñàÿ òºãðºã ÎÑÍÀÀÃ-ò òºâëºð÷, òýíäýýñýý ä¿¿ðã¿¿äèéí Ò¯Ê-ä õóâààðèëàãäàæ áàéíà। Ýíý íü õîòûí ä¿íãýýð íèéò 1.2 òýðáóì òºãðºã áîëäîã ãýñýí ¿ã. Ãýâ÷ ýíýõ¿¿ ìºí㺠íü äóëààí, öàõèëãààí, øàòàõóóí òîñëîõ ìàòåðèàë, æîëîî÷, à÷èã÷, öýâýðëýã÷èéí öàëèí, ÍÄØ, òàòâàð, ͪÀÒ, ìàøèíû ñýëáýã õýðýãñýë, êîíòîð, ãàðàæíû çàðäàë, áóñàä çàðäàëäàà àðàé ãýæ õóâààðèëàãäààä äóóñäàã.Òýãýõýýð áèä ºäºð á¿ð õ¿í àì, õýðýãëýý íü íýìýãäýæ áàéãàà Óëààíáààòàð õîòûí õîãíû àñóóäëûã øèéäâýðëýõèéí òóëä õîãèéã òýýâýðëýäýã, áîëîâñðóóëäàã ìåíåæìåíòèéí òîãòîëöîîòîé áîëîõ õýðýãòýé íü õàðàãäàæ áàéíà.

Òóõàéëáàë õîã àíãèëàõ, íóíòàãëàõ 纺âðèéí êîíòåéíåðèéã èíòåðíýòýýñ ñóäàëæ ¿çëýý. Ýíý íü 12-15 ò/öàã, 25-30 ò/öàã ãýñýí 2 ÿíç áàéäàã àæ. Ìàíàé óëñûí õóâüä æèæèã îâðûíõûã íü àâàõàä Óëààíáààòàð õîòûí íýã æèëä ãàðäàã õîãèéã çºâõºí íýã ñàðûí õóãàöààíä íóíòàãëàõ áîëîìæòîé þì. Ýíýõ¿¿ êîíòåéíåð íü 纺âðèéíõ ó÷èð áóñàä àéìãóóäàä õóðèìòëàãäñàí õóð õîãèéã ÷ àíãèëàõ, áóòëàõ áîëîìæòîé þì áàéíà.

ÑÒÀÒÈÑÒÈÊ

Õîòûí çàì, ãóäàìæ òàëáàéã öýâýðëýã÷ Øàð õàíòààçòàí 190, õîðîîëëûí äîòîðõè çàì òàëáàéã öýâýðëýã÷ Öýíõýð õàíòààçòàí 120 ãàðóé õ¿í àæèëëàäàã áàéíà.

Óëààíáààòàð, Äàðõàí õîòóóäûí àãààð áîõèðäóóëàõ áîäèñûí ñàðíèëòûí ç¿é òîãòîë, áîõèðäëûã áóóðóóëàõ ìåòåîòðîí àðãà

Ö.Ñîñîðáàðàì, Á.Ëóâñàíäýíäýâ, Ä.Ýíõáàò

Óëààíáààòàð õîòûí óòàà íýëýýä îëîí æèëèéí òóðø ÿðèãäñààð, ñóäëàãäñààð èðëýý. Ãýâ÷ ºíººã õ¿ðòýë äîðâèòîé àëõàì õèéãäýýã¿é ë áàéíà. Áèä 2004 îíû 8-ð ñàðûã õ¿ðòýë Óëààíáààòàð õîòûí õàìãèéí èõ óòààã ãàðãàäàã ÒÝÖ-3, ÒÝÖ-4 ¿éëäâýð¿¿äèéí óòàà áîëîí ãýð õîðîîëëûí ÿíäàíãóóäààñ ãàðäàã óòààíû òàðõàöûã ñóäàëæ, õîòûí àãààðûí òîãòâîðæèëòûí çàãâàðûã áîäîæ, ýäãýýð èõ óòààã ñàðíèóëàõ ÿìàð áîëîìæ áàéãàà òàëààð ìàòåìàòèê çàãâàð ãàðãàí òîîöîæ, ñóäàëæ ¿çñýí þì. Èíãýýä áàãàã¿é õýìæýýíèé àæëûí ¿ð ä¿íä äàðààõ ä¿ãíýëò¿¿ä ãàðëàà.

  • Óëààíáààòàð õîòûí àãààðûí áîõèðäëûí äèéëýíõ õóâèéã ºâëèéí óëèðàëä íàì ¿¿ñã¿¿ðèéí õàãäàë (ãýð õîðîîëîë, óóðûí çóóõ, àâòîòýýâðèéí õýðýãñëèéí óòàà) ýçýëæ áàéäãèéã ìàòåìàòèê çàãâàðûí òîîöîî õàðóóëæ áàéíà.
  • Íàì ¿¿ñã¿¿ðèéí áóþó ãýð õîðîîëîë, óóðûí çóóõ, òýýâðèéí õýðýãñëèéí óòààíóóä íü ñàðíèëã¿é, øóóä õ¿í àìüòíû àìüñãàëûí ò¿âøèíä õàÿãääàã òóë àãóóëàìæ èõòýé áàéäàã.
  • ÁÎß-íààñ ãàðãàñàí àëáàí ¸ñíû ä¿ãíýëòýíä Óëààíáààòàð õîòûí íèéò óòààíä ãýð õîðîîëëûí óòààíû ýçëýõ õýìæýý 30% ãýñýí ä¿ãíýëò ãàðãàñàí íü àíäóó áîëîõ íü õàðàãäàæ áàéíà.
  • Çóíû óëèðàëä ºíäºð ¿¿ñã¿¿ðèéí áóþó äóëààíû öàõèëãààí ñòàíöóóäûí óòàà íü ñàëõèíû õ¿÷òýé òóðáóëåíò óðñãàëûí ¿åä õîòûí àãààðûã èõýýõýí áîõèðäóóëàõ òàëòàéã ìàòåìàòèê çàãâàð õàðóóëæ áàéíà.
  • Óëààíáààòàð õîòûí àãààðûí áîõèðäëûí õýìæýýã áóóðóóëàõûí òóëä íýí äàðóé ýõ ¿¿ñã¿¿ð¿¿äèéí óëñûí òîîëëîãûã ÿâóóëæ, ìýäýýëëèéí ñàí ¿¿ñãýæ “Àãààð-1” çàãâàðààð áîõèðäëûí ò¿âøèíã òîãòîîæ, ä¿ð çóðãèéã êàðòààð õèéõ. Ýíý íü öààøäûí ìîíèòîðèíã õÿíàëòûí ¿íäýñ áîëîõ þì.
  • Óëààíáààòàð õîòûí àãààð áîõèðäëûí ãîë øàëòãààíóóäûí íýã íü ýõ ¿¿ñã¿¿ð¿¿äýýñ ãàäíà àãààðûí óðñãàëûí áè÷èë çàìíàëóóäûí ç¿é òîãòîë, ºðãºãäñºí èíâåðñèéí äàâõàðãûí íºëºº þì.
  • Óëààíáààòàð, Äàðõàí õîòóóäûí àãààðûí áîõèðäëûã áóóðóóëàõûí òóëä ºðãºãäñºí èíâåðñèéí ¿å äàâõàðãûã ìåòåîòðîí àðãààð áóñíèóëæ, ò¿ãæèðñýí óòààã ñàðíèóëàõ àæëûã ÁÕß-òàé õàìòðàí çîõèîí áàéãóóëàõ, ñàðíèóëàã÷èéí áàéðøëûã ÓÖÓÝØÕ-èéí ìýäýýëýëä ¿íäýñëýí ñàíàà÷ëàã÷èä òîãòîîíî.

ØÓÒÈÑ-èéí áàãø: Ìåòåîòðîïûí àðãààð àãààðûí áîõèðäëûã áóóðóóëàõàä òèéì à÷ õîëáîãäîëòîé ¿ð ä¿í ºã÷ ÷àäàõ óó. Ýíý àðãà íü îíîëûí õóâüä áîëîìæòîé ÷ ïðàêòèêò õýð çîõèñòîé âý. Èíâåðñèéã öîîëîõîä èõ õýìæýýíèé ÑÎ2 ÿëãàð÷, áóñàä õèìèéí íýãäë¿¿ä ÿëãàðäàã, ¿¿íèéã ÿàõ âý. Ýíý íü ýðãýýä õºðñºí äýýð áàðàã òýð ÷èãýýðýý áóóäàã ó÷èð áèäíèé ýð¿¿ë ìýíäýä õîðòîé áóñ óó?

Ëóâñàíäýíäýâ: Ìåòåîòðîïûí àðãûã òåìïåðàòóðûí òîíãîðîî ãýæ îéëãîäîã. Àíõ Îðîñîä õºíäèéí ñàëõè ìåòåîòðîïîîð õèéìýë áîðîî îðóóëæ áàéñàí. Åðºíõèéä íü ìîíãîëîîð áîë çàä áàðèõ ãýñýí ¿ã. ªºðººð õýëáýë ºíäºð óóëûí îðîéä îâîî áàðüæ ãàë áàðèóëààä äýýð íü çàäûí ÷óëóó òàâüäàã. ¯¿íèéã ôèçèêýýð êâàðöèò îíîë ãýäýã. Ýíý àðãûã òîìîîõîí óóðõàéíóóäàä õýðýãëýäýã ó÷èð áèäýíä òàíèë àðãà þì.

ØÓÒÈÑ-èéí áàãø Áàäàìõàòàí: Àãààðûí áîõèðäëûã áèé áîëãîæ áóé ãîë ýõ ¿¿ñâýð íü ãýð õîðîîëîë áîëæ áàéíà. Ýíý àñóóäàë àíõ 50 æèëèéí ºìíº Ëîíäîíä ÿðèãäàæ áàéñàí ÷ øèéäâýðëýæ ÷àäñàí. ̺í óòààã¿é, ¿íýðã¿é, èë÷ëýãòýé øàõìàë ò¿ëø 1963 îíîîñ ñóäëàãäñààð 1992 îíîîñ ÀÍÓ-ä àøèãëàæ ýõýëñýí. Õàðèí áèäýíä ¿¿íèéã õýðýãæ¿¿ëýõ áîëîìæ áèé. Øàõìàë í¿¿ðñíèé ãàíö õî¸ð ¿éëäâýð îäîî àæèëëàæ ýõýëæ áàéíà. Áàãàíóóðûí í¿¿ðñèéã õèéæ¿¿ëýõ, òýð á¿¿ õýë áåíçèí ÷ ãàðãàæ àâ÷ áîëíî. Áè í¿¿ðñ áîëîâñðóóëàõ ñóäàëãààãààð 20 ãàðóé æèë àæèëëàñàí áîëîõîîð ¿¿íä èõ èòãýëòýé áàéíà ë äàà. Í¿¿ðñèéã ìàø ñàéí áîëîâñðóóëàõ õýðýãòýé. Ãýòýë ìàíàéä í¿¿ðñèéã çºâõºí ãýð õàëààõ, õîîë áîëãîõ ò¿âøèíä ë àøèãëàæ áàéíà ø¿¿ äýý.

Ð.Ãîí÷èãäîðæ: Èíãýýä ìàíàé ºíººäðèéí ÷óóëãàí àìæèëòòàé áîëæ ºíäºðëºëºº. Ñîíèðõîëòîé èëòãýë õýëýëö¿¿ëæ, ñàíàë áîäëîî õóâààëöñàí òà á¿õýíä áàÿðëàëàà. Òà á¿õýí ìîíãîëûí õºãæëèéí àñóóäëóóäûí òàëààð Àëòàí Ãàäàñ Àññîöèàöèòàé õàìòðàí àæèëëàíà ãýäýãò íàéäàæ áàéíà.

АГААРЫН БОХИРДЛЫГ БУУРУУЛАХ АРГУУД

Гадаа ямар аймаар халуун байна аа өнөөдөр... Ёстой аймшигтай। Ажил ихтэй өдрүүд өнгөрөв। Нэг найзтайгаа цуг өдөр Туул голын эрэг дээр очсон чинь үнэхээр гоё байна। Даанч тав алхаад л хүмүүс। Нөгөө ширгэх дөхөж байгаа гол маань булингартай хэрнээ мөчөөгөө өгөхгүй цоглохон урссаар। Сэтгүүлч Ж। Мягмарсүрэнгийн "Долоо дахь хөхний гавар буюу Амьтны тухай өгүүллэгүүд" номонд "Туул маань Дууль болох нь" нэртэй нийтлэл байгааг та нар уншаад үзээрэй। Ядаж л хог новшоо голын эрэг дээр хаяхгүй байж хэвшихсэн монголчуудаа। Хөгжил хогоо хаана хаяхаас, бидний жаахаан үйлдлээс эхэлнэ шүү дээ। Нээрээ хог гэснээс манай сэтгүүлд хог хаягдлыг хэрхэн зөв ашиглах талаар нэг нийтлэл гарсныг та бүхэндээ хүргэе

ÕÎÒÛÍ ÀÃÀÀÐÛÍ ÁÎÕÈÐÄËÛÃ ÁÓÓÐÓÓËÀÕ ÀÐÃÀ ÇÀÌÓÓÄ

Õîã òýýâýðëýëò, áîëîâñðóóëàëòûí ìåíåæìåíòèéã áèé áîëãîõ íü

“Ïðîì Ñåðâèñ” ÕÕÊ-èé çàõèðàë, Ä।Áÿìáàà:Îäîî Óëààíáààòàð õîòîä àëáàí ¸ñíû òîîãîîð 836।000 õ¿í àì îðøèí ñóóæ, æèëä äóíäæààð 300-320 ìÿíãàí òîíí õóóðàé õîã õàÿãäàë ãàðãàæ áàéíà. Ýäãýýð õîã õàÿãäëûã òýýâýðëýõýä 276 ìàøèí ìåõàíèçì øààðäëàãàòàé áîëîâ÷ îäîîãîîð 150 ãàðóé ìàøèí ë àæèëëàæ áàéíà. Èéíõ¿¿ Ẻãíºð¿¿ëñýí õîãîî ͺºö êîìïàíè äàðæ áóëàõ àðãààð ë áèä õîãîî çàéëóóëæ áàéíà. Ýäãýýð õîãèéã 纺æ, òýýâýðëýõ, áóëàõ çàðäàëä ãýð õîðîîëëîîñ æèëä 171 ñàÿ, îðîí ñóóöíû èðãýäýýñ 399 ñàÿ, áàéãóóëëàãà àæ àõóéí íýãæ¿¿äýýñ 533 ñàÿ òºãðºã ÎÑÍÀÀÃ-ò òºâëºð÷, òýíäýýñýý ä¿¿ðã¿¿äèéí Ò¯Ê-ä õóâààðèëàãäàæ áàéíà। Ýíý íü õîòûí ä¿íãýýð íèéò 1.2 òýðáóì òºãðºã áîëäîã ãýñýí ¿ã. Ãýâ÷ ýíýõ¿¿ ìºí㺠íü äóëààí, öàõèëãààí, øàòàõóóí òîñëîõ ìàòåðèàë, æîëîî÷, à÷èã÷, öýâýðëýã÷èéí öàëèí, ÍÄØ, òàòâàð, ͪÀÒ, ìàøèíû ñýëáýã õýðýãñýë, êîíòîð, ãàðàæíû çàðäàë, áóñàä çàðäàëäàà àðàé ãýæ õóâààðèëàãäààä äóóñäàã.Òýãýõýýð áèä ºäºð á¿ð õ¿í àì, õýðýãëýý íü íýìýãäýæ áàéãàà Óëààíáààòàð õîòûí õîãíû àñóóäëûã øèéäâýðëýõèéí òóëä õîãèéã òýýâýðëýäýã, áîëîâñðóóëäàã ìåíåæìåíòèéí òîãòîëöîîòîé áîëîõ õýðýãòýé íü õàðàãäàæ áàéíà.

Òóõàéëáàë õîã àíãèëàõ, íóíòàãëàõ 纺âðèéí êîíòåéíåðèéã èíòåðíýòýýñ ñóäàëæ ¿çëýý. Ýíý íü 12-15 ò/öàã, 25-30 ò/öàã ãýñýí 2 ÿíç áàéäàã àæ. Ìàíàé óëñûí õóâüä æèæèã îâðûíõûã íü àâàõàä Óëààíáààòàð õîòûí íýã æèëä ãàðäàã õîãèéã çºâõºí íýã ñàðûí õóãàöààíä íóíòàãëàõ áîëîìæòîé þì. Ýíýõ¿¿ êîíòåéíåð íü 纺âðèéíõ ó÷èð áóñàä àéìãóóäàä õóðèìòëàãäñàí õóð õîãèéã ÷ àíãèëàõ, áóòëàõ áîëîìæòîé þì áàéíà.

ÑÒÀÒÈÑÒÈÊ

Õîòûí çàì, ãóäàìæ òàëáàéã öýâýðëýã÷ Øàð õàíòààçòàí 190, õîðîîëëûí äîòîðõè çàì òàëáàéã öýâýðëýã÷ Öýíõýð õàíòààçòàí 120 ãàðóé õ¿í àæèëëàäàã áàéíà.

Óëààíáààòàð, Äàðõàí õîòóóäûí àãààð áîõèðäóóëàõ áîäèñûí ñàðíèëòûí ç¿é òîãòîë, áîõèðäëûã áóóðóóëàõ ìåòåîòðîí àðãà

Ö.Ñîñîðáàðàì, Á.Ëóâñàíäýíäýâ, Ä.Ýíõáàò

Óëààíáààòàð õîòûí óòàà íýëýýä îëîí æèëèéí òóðø ÿðèãäñààð, ñóäëàãäñààð èðëýý. Ãýâ÷ ºíººã õ¿ðòýë äîðâèòîé àëõàì õèéãäýýã¿é ë áàéíà. Áèä 2004 îíû 8-ð ñàðûã õ¿ðòýë Óëààíáààòàð õîòûí õàìãèéí èõ óòààã ãàðãàäàã ÒÝÖ-3, ÒÝÖ-4 ¿éëäâýð¿¿äèéí óòàà áîëîí ãýð õîðîîëëûí ÿíäàíãóóäààñ ãàðäàã óòààíû òàðõàöûã ñóäàëæ, õîòûí àãààðûí òîãòâîðæèëòûí çàãâàðûã áîäîæ, ýäãýýð èõ óòààã ñàðíèóëàõ ÿìàð áîëîìæ áàéãàà òàëààð ìàòåìàòèê çàãâàð ãàðãàí òîîöîæ, ñóäàëæ ¿çñýí þì. Èíãýýä áàãàã¿é õýìæýýíèé àæëûí ¿ð ä¿íä äàðààõ ä¿ãíýëò¿¿ä ãàðëàà.

  • Óëààíáààòàð õîòûí àãààðûí áîõèðäëûí äèéëýíõ õóâèéã ºâëèéí óëèðàëä íàì ¿¿ñã¿¿ðèéí õàãäàë (ãýð õîðîîëîë, óóðûí çóóõ, àâòîòýýâðèéí õýðýãñëèéí óòàà) ýçýëæ áàéäãèéã ìàòåìàòèê çàãâàðûí òîîöîî õàðóóëæ áàéíà.
  • Íàì ¿¿ñã¿¿ðèéí áóþó ãýð õîðîîëîë, óóðûí çóóõ, òýýâðèéí õýðýãñëèéí óòààíóóä íü ñàðíèëã¿é, øóóä õ¿í àìüòíû àìüñãàëûí ò¿âøèíä õàÿãääàã òóë àãóóëàìæ èõòýé áàéäàã.
  • ÁÎß-íààñ ãàðãàñàí àëáàí ¸ñíû ä¿ãíýëòýíä Óëààíáààòàð õîòûí íèéò óòààíä ãýð õîðîîëëûí óòààíû ýçëýõ õýìæýý 30% ãýñýí ä¿ãíýëò ãàðãàñàí íü àíäóó áîëîõ íü õàðàãäàæ áàéíà.
  • Çóíû óëèðàëä ºíäºð ¿¿ñã¿¿ðèéí áóþó äóëààíû öàõèëãààí ñòàíöóóäûí óòàà íü ñàëõèíû õ¿÷òýé òóðáóëåíò óðñãàëûí ¿åä õîòûí àãààðûã èõýýõýí áîõèðäóóëàõ òàëòàéã ìàòåìàòèê çàãâàð õàðóóëæ áàéíà.
  • Óëààíáààòàð õîòûí àãààðûí áîõèðäëûí õýìæýýã áóóðóóëàõûí òóëä íýí äàðóé ýõ ¿¿ñã¿¿ð¿¿äèéí óëñûí òîîëëîãûã ÿâóóëæ, ìýäýýëëèéí ñàí ¿¿ñãýæ “Àãààð-1” çàãâàðààð áîõèðäëûí ò¿âøèíã òîãòîîæ, ä¿ð çóðãèéã êàðòààð õèéõ. Ýíý íü öààøäûí ìîíèòîðèíã õÿíàëòûí ¿íäýñ áîëîõ þì.
  • Óëààíáààòàð õîòûí àãààð áîõèðäëûí ãîë øàëòãààíóóäûí íýã íü ýõ ¿¿ñã¿¿ð¿¿äýýñ ãàäíà àãààðûí óðñãàëûí áè÷èë çàìíàëóóäûí ç¿é òîãòîë, ºðãºãäñºí èíâåðñèéí äàâõàðãûí íºëºº þì.
  • Óëààíáààòàð, Äàðõàí õîòóóäûí àãààðûí áîõèðäëûã áóóðóóëàõûí òóëä ºðãºãäñºí èíâåðñèéí ¿å äàâõàðãûã ìåòåîòðîí àðãààð áóñíèóëæ, ò¿ãæèðñýí óòààã ñàðíèóëàõ àæëûã ÁÕß-òàé õàìòðàí çîõèîí áàéãóóëàõ, ñàðíèóëàã÷èéí áàéðøëûã ÓÖÓÝØÕ-èéí ìýäýýëýëä ¿íäýñëýí ñàíàà÷ëàã÷èä òîãòîîíî.

ØÓÒÈÑ-èéí áàãø: Ìåòåîòðîïûí àðãààð àãààðûí áîõèðäëûã áóóðóóëàõàä òèéì à÷ õîëáîãäîëòîé ¿ð ä¿í ºã÷ ÷àäàõ óó. Ýíý àðãà íü îíîëûí õóâüä áîëîìæòîé ÷ ïðàêòèêò õýð çîõèñòîé âý. Èíâåðñèéã öîîëîõîä èõ õýìæýýíèé ÑÎ2 ÿëãàð÷, áóñàä õèìèéí íýãäë¿¿ä ÿëãàðäàã, ¿¿íèéã ÿàõ âý. Ýíý íü ýðãýýä õºðñºí äýýð áàðàã òýð ÷èãýýðýý áóóäàã ó÷èð áèäíèé ýð¿¿ë ìýíäýä õîðòîé áóñ óó?

Ëóâñàíäýíäýâ: Ìåòåîòðîïûí àðãûã òåìïåðàòóðûí òîíãîðîî ãýæ îéëãîäîã. Àíõ Îðîñîä õºíäèéí ñàëõè ìåòåîòðîïîîð õèéìýë áîðîî îðóóëæ áàéñàí. Åðºíõèéä íü ìîíãîëîîð áîë çàä áàðèõ ãýñýí ¿ã. ªºðººð õýëáýë ºíäºð óóëûí îðîéä îâîî áàðüæ ãàë áàðèóëààä äýýð íü çàäûí ÷óëóó òàâüäàã. ¯¿íèéã ôèçèêýýð êâàðöèò îíîë ãýäýã. Ýíý àðãûã òîìîîõîí óóðõàéíóóäàä õýðýãëýäýã ó÷èð áèäýíä òàíèë àðãà þì.

ØÓÒÈÑ-èéí áàãø Áàäàìõàòàí: Àãààðûí áîõèðäëûã áèé áîëãîæ áóé ãîë ýõ ¿¿ñâýð íü ãýð õîðîîëîë áîëæ áàéíà. Ýíý àñóóäàë àíõ 50 æèëèéí ºìíº Ëîíäîíä ÿðèãäàæ áàéñàí ÷ øèéäâýðëýæ ÷àäñàí. ̺í óòààã¿é, ¿íýðã¿é, èë÷ëýãòýé øàõìàë ò¿ëø 1963 îíîîñ ñóäëàãäñààð 1992 îíîîñ ÀÍÓ-ä àøèãëàæ ýõýëñýí. Õàðèí áèäýíä ¿¿íèéã õýðýãæ¿¿ëýõ áîëîìæ áèé. Øàõìàë í¿¿ðñíèé ãàíö õî¸ð ¿éëäâýð îäîî àæèëëàæ ýõýëæ áàéíà. Áàãàíóóðûí í¿¿ðñèéã õèéæ¿¿ëýõ, òýð á¿¿ õýë áåíçèí ÷ ãàðãàæ àâ÷ áîëíî. Áè í¿¿ðñ áîëîâñðóóëàõ ñóäàëãààãààð 20 ãàðóé æèë àæèëëàñàí áîëîõîîð ¿¿íä èõ èòãýëòýé áàéíà ë äàà. Í¿¿ðñèéã ìàø ñàéí áîëîâñðóóëàõ õýðýãòýé. Ãýòýë ìàíàéä í¿¿ðñèéã çºâõºí ãýð õàëààõ, õîîë áîëãîõ ò¿âøèíä ë àøèãëàæ áàéíà ø¿¿ äýý.

Ð.Ãîí÷èãäîðæ: Èíãýýä ìàíàé ºíººäðèéí ÷óóëãàí àìæèëòòàé áîëæ ºíäºðëºëºº. Ñîíèðõîëòîé èëòãýë õýëýëö¿¿ëæ, ñàíàë áîäëîî õóâààëöñàí òà á¿õýíä áàÿðëàëàà. Òà á¿õýí ìîíãîëûí õºãæëèéí àñóóäëóóäûí òàëààð Àëòàí Ãàäàñ Àññîöèàöèòàé õàìòðàí àæèëëàíà ãýäýãò íàéäàæ áàéíà.